Cách phân biệt viêm khớp dạng thấp và gout chuẩn

Viêm khớp dạng thấp và gout đều là bệnh lý có xuất phát từ viêm khớp phổ biến. Cả hai căn bệnh đều có triệu chứng đau nhức tại khớp, biểu hiện không đặc trưng khó phân biệt. Do đó người bệnh cần nắm rõ cách phân biệt những bệnh lý này để có thể  chủ động trong điều trị và kiểm soát bệnh từ sớm. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ “cách phân biệt viêm khớp dạng thấp và gout chuẩn”.

Tổng quan về viêm khớp dạng thấp và gout

Viêm khớp dạng thấp và gout là hai bệnh lý viêm khớp phổ biến gây viêm và đau nhức tại một hoặc nhiều khớp. Cả hai căn bệnh đều có thể xảy ra ở đối tượng trung niên. Tình trạng viêm khớp nói chung thường chỉ có một số dấu hiệu chung, không có biểu hiện riêng biệt nên việc phân biệt bệnh lý ở giai đoạn đầu tương đối khó khăn. Bệnh xuất phát từ những nguyên nhân khác biệt và mỗi bệnh lý có kế hoạch điều trị riêng.

Người bệnh nên nắm rõ các kiến thức quan trọng để phân biệt hai loại viêm khớp. Đặc biệt là trong giai đoạn đầu, điều trị và phòng ngừa sớm giúp cải thiện các triệu chứng xấu hơn có thể xảy ra.

Xem thêm: Viêm khớp phản ứng là gì?

Bệnh gout

Gout là căn bệnh thường xuất hiện ở nam giới trong độ tuổi trung niên. Gout thuộc nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa khi cơ thể mất cân bằng axit uric, từ đó hình thành nên các tinh thể urat lắng đọng tại khớp. Những đặc điểm của bệnh gout gồm có:

• Khớp bị sưng, đỏ và đau dữ dội
• Phổ biến xảy ra ở khớp ngón cái, khớp ngón tay, bàn chân, cổ tay…
• Đặc biệt là ở gốc ngón chân cái biến dạng
• Làm giảm phạm vi hoạt động của các khớp
• Các đợt viêm khớp đột ngột và rầm rộ.

Ở giai đoạn đầu, bệnh gout thường không gây ra nhiều ảnh hưởng. Mặc dù vậy, một số người cũng có thể bị gout ở mắt cá chân, các ngón chân, khuỷu tay hoặc cổ tay. Ngoài ra bệnh gout cũng không dẫn đến các triệu chứng tự miễn như viêm khớp dạng thấp.

Trong mỗi đợt tái phát gout cấp thường kéo dài từ 3 – 5 ngày, nguyên nhân chủ yếu là do bổ sung quá nhiều chất đạm vào cơ thể. Trong trường hợp cơn đau do gout tiến triển biến chứng, bệnh nhân có thể đau nhức đến mức không thể khống chế được, thậm chí còn có thể tê liệt tại các vị trí sưng viêm.

Thực phẩm, đồ uống và một số loại thuốc được cho là nguyên nhân có thể dẫn đến bệnh gout. Dựa trên cơ sở khoa học, nguyên nhân xuất phát gout là do purin cùng những hoạt chất được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Những loại thực phẩm nhiều purin như thịt và nội tạng, cá, động vật có vỏ và cả một số loại rau thường được hạn chế trong thực đơn dinh dưỡng của bệnh nhân gout.

Axit uric trong cơ thể có thể được thải qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi cơ thể tích trữ quá nhiều axit uric có thể dẫn đến hình thành các tinh thể muối sắt nhọn gây đau đớn nghiêm trọng tại các khớp. Ở giai đoạn biến chứng, tinh thể muối lắng đọng thành cấu trúc chắc chắn ở khớp gây ra tình trạng biến dạng.

Bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một dạng của bệnh tự miễn, khi hệ miễn dịch tấn công ngược đến cấu trúc khớp. Người bệnh viêm khớp dạng thấp ban đầu cũng có những biểu hiện cơ bản như viêm, cứng, sưng và đau đớn. Tổn thương chủ yếu ở khớp ngoại vi, chủ yếu người bệnh bị sưng nóng đỏ ở các khớp – đặc biệt là các khớp nhỏ như khớp bàn tay, ngón tay, bàn chân.

Khi không điều trị sớm, viêm khớp dạng thấp có thể hình thành những tổn thương vĩnh viễn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Những người thường bị viêm khớp dạng thấp là đối tượng người cao tuổi, thừa cân, yếu tố di truyền, người thường xuyên làm việc căng thẳng, mệt mỏi…

Ngoài ra, viêm khớp dạng thấp cũng là một bệnh hệ thống. Đồng nghĩa với việc bệnh có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác như da, mắt, phổi và cả tim.  Bệnh viêm khớp thường xuất hiện nhiều hơn ở phụ nữ với các biểu hiện như sau:

• Sốt, mệt mỏi
• Đau cơ nhẹ, trung bình hoặc nặng và thường gây cứng khớp
• Thường xảy ra ở những khớp đối xứng hai bên cơ thể
• Phổ biến hơn tại các khớp nhỏ ở bàn tay, cổ tay và bàn chân
• Khớp có thể bị đau, đỏ hoặc sưng
• Giảm cân mà không rõ lý do

Ở giai đoạn biến chứng, viêm khớp dạng thấp có thể gây loãng xương, gây tổn thương các khớp đến mức biến dạng, làm tăng nguy cơ bệnh tim và viêm bên trong mắt. Bệnh bùng phát thành từng đợt, đặc biệt phổ biến trong điều kiện thời tiết giao mùa. Triệu chứng của bệnh tiến triển từ từ và nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến teo cơ, biến dạng, dính và cứng khớp.

Hiện vẫn chưa có nghiên cứu chứng minh cụ thể nguyên nhân dẫn đến viêm khớp dạng thấp. Mặc dù vậy, cấu trúc di truyền và một số tác động của môi trường như nhiễm virus, viêm khớp sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Cách phân biệt viêm khớp dạng thấp và gout

Gout và viêm khớp đều có những biểu hiện ban đầu là các cơn đau tại khớp. Điều này khiến đa phần người bệnh có sự nhầm lẫn trong phân biệt giai đoạn đầu. Để phân biệt viêm khớp dạng thấp và gout, bạn có thể phân biệt qua các đặc điểm sau đây:

Vị trí khớp bị ảnh hưởng

Viêm khớp dạng thấp và gout đều là bệnh gây tổn thương tại khớp. Tuy nhiên đối với bệnh gout , triệu chứng sưng đau chủ yếu xảy ra ở khớp ngón chân, phổ biến nhất là ngón cái. Những vị trí kém phổ biến hơn là mắt cá chân, giữa bàn chân, đầu gối và khuỷu tay.

Ngược lại vị trí bị viêm khớp dạng thấp thường gặp ở các khớp đối xương như khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân… Ban đầu bệnh có khuynh hướng phát triển tại các vùng ngón tay trước tiên.

Đặc điểm cơn đau tại khớp

Đau khớp là triệu chứng đặc trưng của cả hai bệnh lý viêm khớp dạng thấp và bệnh gout nói chung. Các khớp bị sưng đỏ thường phổ biến ở bệnh gout hơn so với bệnh viêm khớp dạng thấp. Thông thường những bệnh nhân bị gout sẽ trải qua cơn đau dữ dội, gây khó khăn khi đi lại. Mỗi đợt đau thường diễn ra nhanh và có thể đạt đỉnh điểm trong 24 giờ. Ngoài ra cảm giác đau ở bệnh gout thường kèm theo tình trạng nóng rát ngoài da, cơn đau nghiêm trọng tới mức gió quạt thổi qua cũng thấy đau không chịu nổi.

Mặc dù viêm khớp dạng thấp cũng gây ra những cơn đau không kém phần dữ dội, nhưng đa phần cơn đau chỉ xảy ra bên trong khớp và diễn biến cơn đau thường diễn ra từ từ. Ở giai đoạn đầu của bệnh viêm khớp dạng thấp, thậm chí các cơn đau không có biểu hiện rõ rệt mà chỉ là cảm giác mỏi khớp, nhức khớp trong thời gian ngắn. Tuy nhiên cơn đau do viêm khớp dạng thấp sẽ kéo dài không có điểm dừng cho đến khi người bệnh được điều trị. Trong khi đau do bệnh gout gây ra có thể kéo dài 2 tuần hoặc ít hơn ngay cả khi không được điều trị.

Phương pháp điều trị Gout và viêm khớp dạng thấp

Đối với từng bệnh, viêm khớp dạng thấp và gout được điều trị bằng những phương pháp khác nhau. Do viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn, trong khi gout là bệnh phát sinh từ rối loạn chuyển hóa nên việc điều trị nhầm lẫn có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Phương pháp điều trị đối với từng bệnh lý bao gồm:

Điều trị bệnh gout

• Mục tiêu điều trị nhằm làm giảm lượng axit uric trong máu, từ đó có thể để ngăn ngừa các đợt tái phát cấp tính và phòng tránh các biến chứng chung xảy ra.
• Sử dụng các loại thuốc ngăn ngừa sản xuất axit uric hoặc tăng khả năng bài tiết axit uric. Trong đó nhóm thuốc phổ biến được sử dụng bao gồm Allopurinol và Probenecid giúp ngăn chặn các dấu hiệu bệnh gout.
• Sử dụng nhóm thuốc giảm viêm như thuốc chống viêm không Steroid (NSAID) giúp phòng tránh tình trạng viêm khớp.
• Kết hợp điều trị y tế và song song đó thay đổi chế độ ăn uống, bao gồm tránh một số loại thực phẩm và đồ uống có thể dẫn đến bệnh gout.

Điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là căn bệnh mãn tính, vì thế nên bệnh không thể điều trị được. Phương pháp điều trị bệnh nhìn chung chỉ nhằm mục đích kiểm soát tình trạng viêm khớp và giảm thiệt hại từ các triệu chứng, ngăn ngừa thoái hóa khớp và giảm các tổn thương ở khớp xảy ra. Đối với từng bệnh nhân, bác sĩ có thể đề nghị một kế hoạch chăm sóc và điều trị phù hợp.

Một số biện pháp được áp dụng trong điều trị viêm khớp dạng thấp bao gồm:

• Sử dụng thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs).
• Điều trị bằng thuốc sinh học có tác dụng thay đổi hệ thống miễn dịch.
• Điều trị bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, thường xuyên bổ sung các loại thực phẩm chống viêm.
• Kết hợp thay đổi lối sống, giảm cân, xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh góp phần làm chậm ảnh hưởng của viêm khớp dạng thấp.

Viêm khớp dạng thấp và gout có thể xảy ra cùng nhau không?

Các chuyên gia xương khớp đã nhận định viêm khớp dạng thấp và gout đều là những căn bệnh có thể phát triển cùng lúc trên cùng một người. Nếu tình trạng này xảy ra, người bệnh sẽ đối mặt với nguy cơ viêm nhiễm, đau đớn và sưng ở các khớp nghiêm trọng hơn. Vì thế, nếu người bệnh đang điều trị viêm khớp dạng thấp nhưng các triệu chứng không được cải thiện, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về nguy cơ bệnh gout.

Một nghiên cứu thống kê ghi nhận có đến 5.3% những người bệnh viêm khớp dạng thấp có thể phát triển các triệu chứng bệnh gout. Trong đó chủ yếu là phụ nữ tuổi trung niên, nếu họ có nồng độ axit uric huyết thanh cao trong khi bản thân đang bị bệnh viêm khớp dạng thấp. Điều này dẫn đến tăng nồng độ axit uric trong máu và dẫn đến bệnh gout. Ngược lại người bệnh có tiền sử bị gout sẽ ít có nguy cơ viêm khớp dạng thấp hơn, tuy nhiên điều này vẫn có thể xảy ra.

Để phòng tránh tình trạng mắc cả hai bệnh cùng lúc, bệnh nhân cần cấy dựng chế độ dinh dưỡng khoa học. Kết hợp vận động điều độ và tránh để xảy ra tình trạng căng thẳng, quá sức. Ngoài ra thăm khám tổng quá định kỳ nếu như bạn mắc phải một trong hai bệnh lý trên để được theo dõi và hỗ trợ sớm nhất.

Mặc dù viêm khớp dạng thấp và gout đều là những căn bệnh gây đau, sưng khớp nhưng người bệnh không nên chủ quan xem nhẹ. Đây đều là những căn bệnh có thể tiến triển mãn tính, gây biến chứng và ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày của người bệnh. Mỗi trường hợp đều có nguyên nhân và phương pháp điều trị khác nhau. Vì thế nên người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Bài viết đã chia sẻ cách phân biệt viêm khớp dạng thấp và gout. Các triệu chứng từ cả hai bệnh lý có thể kiểm soát tốt khi người bệnh kết hợp điều trị bằng phương pháp y tế và thay đổi lối sống lành mạnh. Để được hỗ trợ điều trị đúng hướng, bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ cụ thể về những triệu chứng mình đang gặp phải.